Biogram

Kariera naukowa – a czym w istocie jest kariera naukowa? Ferdynand de Saussure napisał dwie książki, a ta druga jest rekonstrukcją z notatek słuchaczy wykładów, których pomiędzy rokiem 1908 a 1911 słuchało 6, 11 i 8 studentów. Wielu twierdzi, że bez tej książki ani językoznawstwa, ani humanistyki w dzisiejszej postaci by nie było.

Zatem:
Pracę doktorską obroniłem w 1985 roku, jej promotorem był Michał Głowiński, który wymyślił temat w jednej z nieistniejących już warszawskich kawiarni, gdzie siedzieliśmy. Pamiętam, że herbata była marnej jakości, a profesor powiedział: „Wie pan, to jest nieopisane, bo nie było można, a warto o tym mówić”. No to napisałem (chodziło o tzw. poezję Legionów i w ogóle poezję I wojny światowej).

Habilitowałem się w 1995 roku w Instytucie Badań Literackich PAN. Na dyplomie wpisano: teoria i historia literatury. Namówiła mnie do tego profesor Lucylla Pszczołowska. Do kolokwium raczej się nie garnąłem, pracowałem wówczas dla Telewizji Polskiej („w likwidacji”, jak głosił stempel) jako realizator cyklu „Książki, które wstrząsnęły światem” (i innych filmików). Marzył mi się Oskar za film dokumentalny. Oskara nie dostałem, za to kolokwium habilitacyjne zdałem w dobrym stylu. No i pozostałem w IBL, później też zacząłem pracować na Uniwersytecie. Pisałem o komunikacji literackiej w Legionach Piłsudskiego, świadomości językowej końca Oświecenia i początków Romantyzmu, teorii znaku i poezji konkretnej.

W ciągu ostatnich lat intensywnie zajmuję się opisem i interpretacją przemian w polskiej najnowszej kulturze popularnej, przede wszystkim po 1989 roku. Pisałem o transformacji gatunków medialnych, reklamie ulicznej, konwencjach opisu zła w krajowych i zagranicznych mediach (analizy relacji ataku na WTC), stosunku mediów do takich zjawisk, jak fakt w historii najnowszej oraz problematyce gender w aspekcie lingwistycznym i jej przejawach w świadomości badawczej. Pisałem też o roli fotografii amatorskiej w Internecie, metaforze w języku polityków i w ogóle w dzisiejszym dyskursie publicznym, honoryfikatywności i strategiach kłamstwa w tych właśnie rodzajach wypowiedzi. Analizowanym materiałem były tu przede wszystkim wypowiedzi osób zeznających przed komisją sejmową powołaną w sprawie tzw. afery Rywina. Opisywałem popularne dziś jeszcze zjawisko reality show (telewizyjne programy Big Brother) i towarzyszący mu dyskurs publiczny. Wnioski z przeprowadzonych analiz zawarłem w rozprawie teoretycznej na temat dzisiejszej kultury doświadczenia potocznego, mieszczącej się w szeroko rozumianej antropologii codzienności, która ma już w Polsce pewną tradycję. Interesują mnie badania interdyscyplinarne z zakresu typologii kultury najnowszej, inspirowane metodologią semiotyczną, z uwzględnieniem prac Foucaulta i Habermasa. Obserwacje i interpretacje zjawisk, o jakich mowa, zawarłem w książce Odmiany dyskursu. Semiotyka życia publicznego w Polsce po 1989 roku, wydanej we Wrocławiu w roku 2006 w serii „Monografie FNP”. Od ośmiu lat prowadzę w Uniwersytecie Warszawskim wykłady i seminaria z semiotyki kultury, wiedzy o komunikowaniu społecznym i poznawczych funkcji metafory. Prace z tego zakresu publikowałem w „Pamiętniku Literackim”, „Tekstach Drugich”, „Nauce”, „Psychology of Language and Communication”.

W OBTA zajmowałem się głównie MISH i edukacją w AAL. Zorganizowałem, sam lub z pomocą zainteresowanych osób kilka sesji, z udziałem gości zagranicznych (profesorowie – Nina Braginskaja, Siergiej Gindin, Boris Uspienski) i krajowych (profesorowie: Teresa Dorzyńska, Jerzy Bartmiński, Andrzej Bogusławski, Wojciech Tomasik). Obecnie w IBI zainicjowałem działalność laboratorium semiotycznego. Chciałbym, żeby było ono wolne od ortodoksji metodologicznej. W IBI prowadzę także studia doktoranckie, mam nadzieję, że nie będą one szkółką wyższą, której absolwenci stoją w kolejce po jeszcze jeden dyplom, będą zaś w założeniu ośrodkiem wymiany myśli humanistycznej. Realizacja tego celu wymaga czasu, pieniędzy i dużych nakładów pracy – zainteresowanych zapraszam do wspólnego działania.

Staże naukowe: Bywałem przede wszystkim we Francji w Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales w Paryżu i na Universite de Franche-Comte w Besançon, ale też współpracowałem w Pradze z uczonymi z Ustawu pro ceskou literaturu AV CR, Ustavu pro jayk cesky i Filosoficky Fakulty Karlovy University.

Nagrody: kilka dostałem, najczęściej drobne, nie był to ani Nobel, ani Nike.

Zainteresowania pozanaukowe: jazz, blues, życie codzienne – w ogóle coraz częściej wydaje mi się, że moje zainteresowania są głównie pozanaukowe.

Publikacje