Kategorii Projektu: Laboratorium Filhelleńskie

 Jednostka prowadząca Laboratorium Filhelleńskie  Czas trwania projektu 2015–obecnie  Kierownictwo projektu prof. dr hab. Maria Kalinowska j Informacje dodatkowe Grant NCN: 2014/15/B/HS2/01360 Opis projektu Raptularz podróżny Juliusza Słowackiego odnaleziony niedawno w Moskwie przez dra hab. H. Głębockiego (przed r. 1939 w zbiorach  Biblioteki Krasińskich w Warszawie, nr inw. 5217) jest źródłem historycznym i kulturowym o bezcennej wartości: zawiera rękopisy i rysunki poety związane z jego podróżą na Wschód. W całości nie był dotąd wydany i opracowany, zaś większość pomieszczonych w nim rysunków jest znana tylko ze wzmianek poprzednich edytorów. Od roku 1945 uważano, że spłonął w czasie II wojny światowej. Odkrycie autografu jest wydarzeniem o wielkiej wadze dla polskiego dziedzictwa narodowego i ma ogromne – stricte naukowe – znaczenie dla badań nad twórczością poety. Dzisiejsza wiedza historycznoliteracka oraz edytorsko-tekstologiczna pozwala na opracowanie rękopisów i rysunków zawartych w albumie w sposób w pełni naukowy. Celem projektu jest naukowe zbadanie dokumentu i wykorzystanie go w sposób interdyscyplinarny jako źródła historycznoliterackiego, historycznego oraz edytorsko-tekstologicznego, a także biograficznego. Odnalezienie rękopisu stwarza także możliwość nowego opisania podróży Słowackiego do Grecji i na Bliski Wschód w kontekstach politycznych, artystycznych, egzystencjalnych i obyczajowych, a także zweryfikowania odczytań tekstów, których autografy znajdują się w raptularzu. Efektem prac zespołu ma być opracowanie tekstologiczne odnalezionego rękopisu (wraz z pełnym aparatem krytycznym, komentarzami rzeczowymi oraz opracowaniem interpretacyjnym, w tym odtworzeniem dziejów notatnika). Wyniki prac zostaną opublikowane w kilku...

 Jednostka prowadząca Laboratorium Filhelleńskie  Czas trwania projektu 2011–2015  Kierownictwo projektu prof. dr hab. Maria Kalinowska j Informacje dodatkowe Grant NCN, 4439/B/H03/2011/40 Opis projektu Celem projektu było zbadanie recepcji Sparty (zarówno w aspekcie ogólnokulturowym i historycznoliterackim, jak i historycznym) w literaturze i kulturze polskiej od okresu najwcześniejszego, staropolskiego aż do naszej współczesności. Tak zaplanowany projekt obejmował wszystkie epoki literatury polskiej oraz najważniejsze ślady polskiej recepcji Sparty, rozpatrywanej na tle przemian szeroko rozumianej kultury europejskiej. W wyniku badań powstała pierwsza monografia tematu spartańskiego w kulturze polskiej. Sformułowanie „recepcja Sparty” stanowi hasło wywoławcze dla szeregu zagadnień z zakresu m. in. literatury i sztuki, dziejów myśli politycznej, koncepcji antropologicznych i dydaktycznych, które powracają w dziejach kultury europejskiej, tworząc jej istotny nurt intelektualny, antropologiczny, społeczny. „Recepcja Sparty” oznacza refleksję nad wzorcem kultury opozycyjnym wobec wzorca ateńskiego, a te dwa modele kultury i człowieczeństwa – symbolizowany przez Ateny i symbolizowany przez Spartę – stały się ośrodkami wieloaspektowej refleksji nad kondycją i tożsamością kultury europejskiej, także polskiej. Projekt obejmował zarówno przebadanie obecności w kulturze polskiej wątków związanych bezpośrednio ze Spartą, jak również rozpoznanie, w jakim stopniu recepcja Sparty wiązała się w kulturze polskiej z poszukiwaniem i definiowaniem polskiej, narodowej tożsamości. W tym porządku za szczególnie istotne uznać trzeba takie wątki literatury i kultury polskiej, odzwierciedlające istotne aspekty świadomości narodowej i koncepcji literatury, jak  znaczenie postawy heroicznej, wzorce postawy rycerskiej i żołnierskiej czy szerzej –...

 Jednostka prowadząca Laboratorium Filhelleńskie  Czas trwania projektu 2006–2009  Kierownictwo projektu prof. dr hab. Maria Kalinowska Opis projektu Prace Laboratorium Filhelleńskiego zapoczątkował projekt dotyczący filhellenizmu w romantyzmie polskim na tle tendencji literatury i kultury Europy w XIX wieku: „Filhellenizm romantyków – specyfika polska i konteksty europejskie (słowiańskie i zachodnie)” (grant KBN/MNSzW – 1 H01C 05330, realizacja – l. 2006–2009, Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej UW/ Instytut Badań Interdyscyplinarnych UW). W projekcie brali udział badacze z IBI UW (poprzednio OBTA UW) oraz innych ośrodków uniwersyteckich, zwłaszcza UMK, UAM, UŚl, UwB, PAP, UJ, UG:  prof. Maria Kalinowska (UMK/UW) – kierownik projektu;  prof. Jerzy Axer (UW); dr hab. Małgorzata Borowska, prof. UW (UW); dr hab. Jarosław Ławski, prof. UwB; prof. Elżbieta Wesołowska (UAM); dr hab. Michał Kuziak (PAP); dr Joanna Wnuczyńska – sekretarz zespołu; dr Urszula Cierniak (AJD Częstochowa); dr Piotr Chomik (UwB); dr Mirosław Kruk (UG /Muz. Nar. Kraków); mgr Marcin Bajko; mgr Karolina Berezowska (UW); mgr Maciej Junkiert (UAM); dr Przemysław Kaniecki (UMK); dr Przemysław Kordos (UW); mgr Krzysztof Korotkich (UwB); dr Jacek Raszewski (UW) oraz inne osoby z różnych uczelni zapraszane do współpracy. Prace zespołu są kontynuacją wcześniejszych, międzyuczelnianych i interdyscyplinarnych badań prowadzonych również w OBTA, dotyczących recepcji dziedzictwa antycznego w nowożytnej Europie: „Antyk romantyków – model europejski i wariant polski” (1997-2000, grant zespołowy KBN – 1 H01 047 12, Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej...