Opis projektu

Raptularz podróżny Juliusza Słowackiego odnaleziony niedawno w Moskwie przez dra hab. H. Głębockiego (przed r. 1939 w zbiorach  Biblioteki Krasińskich w Warszawie, nr inw. 5217) jest źródłem historycznym i kulturowym o bezcennej wartości: zawiera rękopisy i rysunki poety związane z jego podróżą na Wschód. W całości nie był dotąd wydany i opracowany, zaś większość pomieszczonych w nim rysunków jest znana tylko ze wzmianek poprzednich edytorów. Od roku 1945 uważano, że spłonął w czasie II wojny światowej. Odkrycie autografu jest wydarzeniem o wielkiej wadze dla polskiego dziedzictwa narodowego i ma ogromne – stricte naukowe – znaczenie dla badań nad twórczością poety. Dzisiejsza wiedza historycznoliteracka oraz edytorsko-tekstologiczna pozwala na opracowanie rękopisów i rysunków zawartych w albumie w sposób w pełni naukowy. Celem projektu jest naukowe zbadanie dokumentu i wykorzystanie go w sposób interdyscyplinarny jako źródła historycznoliterackiego, historycznego oraz edytorsko-tekstologicznego, a także biograficznego. Odnalezienie rękopisu stwarza także możliwość nowego opisania podróży Słowackiego do Grecji i na Bliski Wschód w kontekstach politycznych, artystycznych, egzystencjalnych i obyczajowych, a także zweryfikowania odczytań tekstów, których autografy znajdują się w raptularzu. Efektem prac zespołu ma być opracowanie tekstologiczne odnalezionego rękopisu (wraz z pełnym aparatem krytycznym, komentarzami rzeczowymi oraz opracowaniem interpretacyjnym, w tym odtworzeniem dziejów notatnika). Wyniki prac zostaną opublikowane w kilku częściach. Jeden z tomów będzie zawierał edycję raptularza, według koncepcji wypracowanej przez znawców twórczości  Słowackiego, legitymujących się licznymi pracami o poecie (profesorowie: J. Brzozowski, M. Kalinowska, Z. Przychodniak; doktorzy: U. Makowska, M. Troszyński). Opublikowany zostanie także tom zawierający prace merytoryczne nad raptularzem i jego kontekstami koncentrować się będą wokół następujących zagadnień szczegółowych: polityczny i historyczny kontekst podróży Juliusza Słowackiego na Wschód; polska orientalność i europejski orientalizm; wymiar europejski greckiej podróży Słowackiego; wiersze i rysunki Juliusza Słowackiego w raptularzu; odnaleziony rękopis na tle innych rękopisów Słowackiego; Liban i Ziemia Święta w twórczości poety na tle kulturowym epoki. Oprócz wymienionych badaczy w przygotowaniu powyższych zagadnień uczestniczyć będą specjaliści z różnych dziedzin (w tym odkrywca rękopisu dr hab. H. Głębocki oraz prof. J. Kieniewicz, a także dr M. Leszczyński, komparatysta). W zespole znajdą się także znawcy kultury egipskiej i bliskowschodniej (prof. A. Łukaszewicz, dr hab. E. Łukaszyk, prof. UW).

(grant NCN, 2014/15/B/HS2/01360)