Jak przeciwdziałać stygmatyzacji grup mniejszościowych? Stan badań, wnioski i praktyczne rekomendacje na ten temat opublikowane zostały w pakiecie antystygmatyzacyjnym „Mniejszości i ich języki wobec kryzysu”, będącym wynikiem badań prowadzonych w latach 2018–2020 w społecznościach Kaszubów, Łemków, Ślązaków i Wilamowian.
W ramach projektu „Językowe antidotum” („Language as a Cure”/LCure) od kilku lat grupa osób związanych z uniwersyteckim Centrum Zaangażowanych Badań nad Ciągłością Kulturową na Wydziale „Artes Liberales”, we współpracy z Centrum Badań nad Uprzedzeniami (Wydział Psychologii UW), badała zarówno wpływ dyskryminacji doświadczanej przez mniejszości etniczne i migrantów na zdrowie i dobrostan, jak i korzyści płynące z zachowania rdzennych języków oraz silnej tożsamości etnicznej. Ostatni etap dotyczył okresu pandemii.
Pakiet antystygmatyzacyjny dostępny jest w Open Access → na stronie Wydawnictw UW.
Situacëje, co v tëch Kaszëbji, przez svòje etnjiczné pòchôdanjé, nôrodnosc ë apartni jãzëk, sõ traktovóni jak jinszi człovjek v javerni situacëji, sõ do njich samëch vstëdlëvé v codnjovim żëcim, czasã zmòcnjajõ traumã sztamùjõcõ z historicznëch dosvjôdczenjóv naszé pòspólnotë ë temù bivajõ vëpjéróné. Takjé zdarzenja nje sõ przez jich wuczãstnjikóv nazévóné diskrimjinacëjõ. Bùdzõ barżé pòczëcé vjinë, wosoblëvje kòl lëdzi, chtërni svjadómòsc svòjé apartnosce majõ starã głãbòk wukrëc ë chcõ dokazac sobje ë drëgjim wuczãstnjikóm takjé situacëjé, że jejich przënôleżnota do pòlskjégò nôrodú je bezdiskùsijnô. V jinszich razach tim, co kôże diskrimjinovónim persónóm sã gòdzëc na situacëjõ diskrimjinacëjé, je strach przed njenalézenjim abò stracenjim robòtë. Zdarzenjóv nó ten ôrt sã bòjelë dosvjôdczëc vnetka 10% Kaszëbóv pòdszëkónëch v projekce Lcure.
Stón pòdszëkbë, vërozmjenja a prakticzné rekòmendacëje tikajõci sã procëmdzejanjú stigmatizacëjé mjészëznovëch karnóv sõ dóné v antistigmatizacijnim pakece “Mjészëznë a jejich jãzëkji v kònfrontacëji z krizisã”, chtëren je brzadã pòdszëkbë provadzoni v latach 2018-2020 vestrzód Kaszëbóv, Lemkóv, Szlõzôkóv ë Vëlemòvjón. V wobrëmjenjú projektë „Jãzëkòvé antidotum” („Language as a Cure”/LCure), wod kjiles lat grëpa lëdzi zrzeszonëch z Centrã Zaangażovónëch Pòdszëkbóv Vkòł Kùlturové Cõgłosci (Vëdzél „Artes Liberales” VW), ve vespółrobòce z Centrã Pòdszëkbóv vkół Ãkòrkóv (Vëdzél Psichòlogijé VW) pòdszëkòva róvno vpłiv diskriminacëjé dosvjôdczoné przez etniczné mjészëznë a mjigrantóv na zdrovjé ë dobrostón, jak téż kòrzësce płënõcé z wuchòvanjô rodnëch jãzëkóv a mòcni etnjiczni javernotë. Wostatni part tikôł sã czasú pandemjijé.
Ze założenjô ksõżka je skjerovónô do pravòdôvcóv ë rzõdovëch jinstitucij, edukacijnëch jinstitucij, samòrzõdóv, lokalnëch ferejnóv, gazétnjikóv, szkólnëch, sztudańtóv ë aktivjistóv.
Sytuacje, w których Kaszubi, ze względu na swoje pochodzenie etniczne, narodowość i odmienny język, traktowani są mniej korzystnie, niż zostałby potraktowany inny człowiek w porównywalnych realiach, są wstydliwe w życiu codziennym, a czasem wzmacniają istniejącą traumę wynikającą z doświadczeń historycznych. Zdarzenia takie nie są przez ich uczestników nazywane dyskryminacją. Budzą raczej poczucie winy, szczególnie u tych osób, które świadomość własnej odrębności starają się głęboko ukryć i chcą udowodnić sobie i pozostałym uczestnikom takiego zajścia, że ich przynależność do narodu polskiego nie podlega dyskusji. W innych sytuacjach tym, co każe osobom dyskryminowanym godzić się na sytuację dyskryminacji, jest strach przed nieznalezieniem bądź utratą pracy. Tego typu zdarzeń doświadczyło lub obawiało się doświadczyć prawie 10% Kaszubów badanych w ramach projektu LCure.
Stan badań, wnioski i praktyczne rekomendacje dotyczące przeciwdziałania stygmatyzacji grup mniejszościowych opublikowane zostały w pakiecie antystygmatyzacyjnym „Mniejszości i ich języki wobec kryzysu”, będącym wynikiem badań prowadzonych w latach 2018-2020 w społecznościach Kaszubów, Łemków, Ślązaków i Wilamowian. W ramach projektu „Językowe antidotum” („Language as a Cure”/LCure) od kilku lat grupa osób związanych z uniwersyteckim Centrum Zaangażowanych Badań Nad Ciągłością Kulturową (Wydział „Artes Liberales” UW), we współpracy z Centrum Badań nad Uprzedzeniami (Wydział Psychologii UW), badała zarówno wpływ dyskryminacji doświadczanej przez mniejszości etniczne i migrantów na zdrowie i dobrostan, jak i korzyści płynące z zachowania rdzennych języków oraz silnej tożsamości etnicznej. Ostatni etap dotyczył okresu pandemii.
Z założenia książka skierowana jest do szerokiego grona odbiorców: prawodawców i instytucji rządowych, instytucji edukacyjnych, samorządów, organizacji lokalnych, dziennikarzy, nauczycieli, studentów i aktywistów.
Вельоаспектовы наслідства долготырвалых опресийных діянь єдной групы взглядом другой з причыны єй національной, етнічной або реліґійной приналежности окрислят ся терміном історична травма. Подіями з особливо важныма консеквенциями, што в найбільшій мірі причынили ся до возникніня історичной травмы серед Лемків, были акция «Вісла» проведена в 1947 р. і переселіня до Радяньского Союзу. Лемкы часто стрічали ся з ворожым принятьом в доцільовых місцях переселіня. Іх дискримінация і асиміляцийна політыка державы спричыняли, же необхідне было вкрывати лемківску достоменніст, што в консеквенциі вязало ся з ослабліньом меджепоколіньового переказу языка і інчых елементів культуровой спадковины.
Стан досліджынь, внескы і практычны рекомендациі тыкаючы протидіяня стиґматызациі меншыновых груп опубликуваны были в антистиґматызацийным пакєті «Меншыны і іх языкы в кризі», будучым результатом досліджынь веденых в роках 2018-2020 серед Кашебів, Лемків, Шлезаків і Вілямівян. В рамах проєкту «Языковый антидот» («Language as a Cure»/LCure) од парох років група осів звязаных з університетскым Центром Заанґажуваных Досліджынь над Культуровым Тырваньом (Выділ «Artes Liberales» ВУ), во сплпраці з Центром Досліджынь над Упереджынями (Выділ Психолоґіі ВУ), досліджала так влияня дискримінациі досвідчаной етнічныма меншынами і міґрантами на здоровля і добростан, як і корысти ідучы з сохраніня корінных языків і сильной етнічой достоменности. Послідній етап односил ся до періоду пандеміі.
Книжка направлена єст на шыроку групу одбераючых: роботодавців і урядовы інституциі, едукацийны інституциі, самоуряды, локальны орґанізациі, журналістів, учытелів, студентів і актывістів. Вшыткы можеме протидіяти дискримінациі і стиґматызациі.
Wielowymiarowe skutki długotrwałych opresyjnych działań jednej grupy względem innej z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej lub religijnej określa się terminem trauma historyczna. Wydarzeniami o szczególnie istotnych konsekwencjach, które w największym stopniu przyczyniły się do powstania traumy historycznej wśród Łemków, były akcja „Wisła” przeprowadzona w 1947 r. oraz przesiedlenia do Związku Radzieckiego. Łemkowie często spotykali się z wrogim przyjęciem w docelowych miejscach przesiedlenia. Ich dyskryminacja oraz asymilacyjna polityka państwa sprawiały, że konieczne stało się ukrywanie łemkowskiej tożsamości, co w konsekwencji wiązało się z osłabieniem międzypokoleniowego przekazu języka i innych elementów dziedzictwa kulturowego.
Stan badań, wnioski i praktyczne rekomendacje dotyczące przeciwdziałania stygmatyzacji grup mniejszościowych opublikowane zostały w pakiecie antystygmatyzacyjnym „Mniejszości i ich języki wobec kryzysu”, będącym wynikiem badań prowadzonych w latach 2018-2020 w społecznościach Kaszubów, Łemków, Ślązaków i Wilamowian. W ramach projektu „Językowe antidotum” („Language as a Cure”/LCure) od kilku lat grupa osób związanych z uniwersyteckim Centrum Zaangażowanych Badań Nad Ciągłością Kulturową (Wydział „Artes Liberales” UW), we współpracy z Centrum Badań nad Uprzedzeniami (Wydział Psychologii UW), badała zarówno wpływ dyskryminacji doświadczanej przez mniejszości etniczne i migrantów na zdrowie i dobrostan, jak i korzyści płynące z zachowania rdzennych języków oraz silnej tożsamości etnicznej. Ostatni etap dotyczył okresu pandemii.
Z założenia książka skierowana jest do szerokiego grona odbiorców: prawodawców i instytucji rządowych, instytucji edukacyjnych, samorządów, organizacji lokalnych, dziennikarzy, nauczycieli, studentów i aktywistów. Wszyscy możemy przeciwdziałać dyskryminacji i stygmatyzacji.
«Ślůnsk je uodpedźalny za pandymijo»; COVID-19 we Polsce skůńczůł by śe, «kej by ńy Ślůnsk»; «Skůnd zwůńiće? Ze Ślůnska? Ńy můmy swobodnyj izby» – radźi bychmy uo tym przepůmńeli a wjyncyj do tymatu ńy wrocali. Może być nům ale egal wobec takij stygmatyzacyje a słůw, co śćepujům wina za epidymiczno sytuacyjo w regjůńe na lokalno kultura i stereotypowe cechy Ślůnzokůw, ntp. kultura towarziskich trefůw a rzekůmy brak higijyny?
Sztand podszukowań, wńoski i praktyczne rekůmyndacyje, co tykajům śe przećiwdźołańo stygmatyzacyji myńszośćowych grup, bůły uopublikowane we antystygmatyzacyjnym pakeće «Myńszośći a jejich godki wobec kryzysu», co je rezultatym podszukowań, kludzůnych we rokach 2018–2020 we społecznośćach Kaszubůw, Łymkůw, Ślůnzokůw a Wilymowjanůw. W růmkach projektu «Godkowe antidotům» («Language as a Cure»/LCure) uod poruch lot grupa uosůb swjůnzanych ze uńiwersyteckim Cyntrům Zaangażowanych Podszukowań nad Kulturowům Ćůngłośćům (Wydźoł «Artes Liberales» UW» cuzamyn ze Cyntrům Podszukowań nad Uprzedzyńami (Wydźoł Psychologije UW) analizowała wpływ dyskryminacyje etńicznych myńszośći a migrantůw na jejich zdrowje a dobrosztand, a tyż jake korziśći płynům za zachowańo rdzynnych godkůw a śylnyj etńicznyj tůżsamośći. Uostatńi etap tykoł śe uokresu pandymije.
Ze założyńo buch je skerowany do szyrokigo grůna uodbjorcůw: prawodowcůw a reskyrůnkowych insztitucyjůw, samorzůndůw, lokalnych ferajnůw, bildůngowych insztitucyjůw, dźynńikorzůw, rechtorůw, sztudyntůw a aktiwistůw. Wszyjscy społym mogymy dować uodpora dyskryminacyji a stygmatyzacyji.
„Śląsk jest odpowiedzialny za pandemię”; COVID-19 w Polsce skończyłby się „gdyby nie Śląsk”; “Skąd pani dzwoni? Ze Śląska? Nie mamy wolnych pokoi” – chcielibyśmy o tym zapomnieć i już nigdy do tematu nie wracać. Czy można jednak przejść obojętnie wobec takiej stygmatyzacji i wypowiedzi obarczających winą za sytuację epidemiologiczną w regionie lokalną kulturę i stereotypowe cechy Ślązaków, m.in. kulturę spotkań towarzyskich czy rzekome nieprzestrzeganie zasad higieny?
Stan badań, wnioski i praktyczne rekomendacje dotyczące przeciwdziałania stygmatyzacji grup mniejszościowych opublikowane zostały w pakiecie antystygmatyzacyjnym „Mniejszości i ich języki wobec kryzysu”, będącym wynikiem badań prowadzonych w latach 2018-2020 w społecznościach Kaszubów, Łemków, Ślązaków i Wilamowian. W ramach projektu „Językowe antidotum” („Language as a Cure”/LCure) od kilku lat grupa osób związanych z uniwersyteckim Centrum Zaangażowanych Badań Nad Ciągłością Kulturową (Wydział „Artes Liberales” UW) , we współpracy z Centrum Badań nad Uprzedzeniami (Wydział Psychologii UW), badała zarówno wpływ dyskryminacji doświadczanej przez mniejszości etniczne i migrantów na zdrowie i dobrostan, jak i korzyści płynące z zachowania rdzennych języków oraz silnej tożsamości etnicznej. Ostatni etap dotyczył okresu pandemii.
Z założenia książka skierowana jest do szerokiego grona odbiorców: prawodawców i instytucji rządowych, instytucji edukacyjnych, samorządów, organizacji lokalnych, dziennikarzy, nauczycieli, studentów i aktywistów. Wszyscy możemy przeciwdziałać dyskryminacji i stygmatyzacji.
Ȧ hefa möł kontakt myter hasryd cy derława kon śłȧht ufa gyzunda ȧjfłisa. S’bȧdȧn wȧjzt oü, do s’ferbrȧta zih fur hasryd ej ferbunda mytum społećnikja oüsśłisa. Ȧ hefa möł kontakt myter hasryd cy derława kon oü ȧ straha maha ȧn negatywnikj s’zoüwerbyśeca ȧjfłisa. Undyn Wymysiöejyn der kontakt myter hasryd ej ferbunda mytum śłȧjhtera psyhiśa gyzunda, nawet nö dam wi mȧ cüśoüt yn andyn öeta fur dyskryminȧcyj, wi dos mytmha dy łoüt fun klingrüpa, dos hȧst ołys ȧs cy ȧ menć höt ander dyskryminȧcyj mytgymaht, cy ny. Im dy Wymysiöejyn mejer möł bygȧnta yr hasryd, y dam wün śtȧkjer dy ocȧha fur depresyj ȧn oü gryser wiöe dy troürikkȧjt.
Füśnanśtand, dos, wo fu dam roüskymt ȧn dy prȧktyśa rekömendȧcyja cym ȧtkȧntün yr stygmȧtyzȧcyj fun klingrüpa wiöda gypublicjyt ym ȧntystygmȧtyzȧcyjnikja pakiet „Klinfelkjyn ȧn jyr śpröha ym kryzys ȧtkȧn“, wo‘ȧ roüskymt fum badȧn, wo wiöe diöhgyfüt yn jün 2018-2020 undyn Kȧśüba, Łemkja, Śłyzyn ȧn Wymysiöejyn. Fu piöer jür höt ȧ grüp fun łoüt, wo zy zȧjn ferbunda mytum uniwersytetyśa Centrum fum Angażjyta Bȧdȧn fum Kultürwetercijung (Tȧl „Artes Liberales“ UW) hon ym projekt „Śpröhȧntidotum“ („Language as a Cure”/LCure), mytum Centrum fum Badȧn fum Byfürütȧla (Tȧl fu Psyhologyj UW), badȧt dos, wi dy dyskryminȧcyj fun etnyśa klinfelkjyn ȧn migranta fłus jyr gyzunda ȧn gütśtejn ȧj, oü wi dos wo zy hon gywuna fum byhałda fu jyn śpröha ȧn jyr śtiöekja etnyśa cügyhjynśpjyn. Der łecty etap bytrof dy betkrankytcȧjt.
Wer hon ufgynuma, do dos bihła kon zȧjn gyłaza fun ferśidnikja łazyn: di, wo maha rȧht ȧn regjyraninstytucyja, edukȧcyjinstytucyja, hjyzikja regjyrana ȧn orgȧnizȧcyja, żurnȧlista, śiłyn, śtüdanta ȧn aktywista. Oły kynwer yr dyskryminȧcyj ȧn stygmȧtyzȧcyj ȧtkȧntün
Częsty kontakt z mową nienawiści może odbijać się na zdrowiu osób, które są na nią wystawione. Badania wskazują też, że rozprzestrzenianie się mowy nienawiści jest związane ze społecznym wykluczeniem. Częste spotykanie się z mową nienawiści może również wywoływać poczucie lęku oraz negatywnie odbijać się na samoocenie. Wśród Wilamowian kontakt z mową nienawiści wiązał się z gorszym zdrowiem psychicznym, nawet po uwzględnieniu innych form dyskryminacji, jakich doświadczają osoby z grup mniejszościowych, tj. niezależnie od tego, czy dana osoba doświadczyła innych form dyskryminacji, czy też nie. Im częściej Wilamowianie spotykali się z mową nienawiści, tym silniejsze były u nich objawy depresji oraz tym gorszy nastrój.
Stan badań, wnioski i praktyczne rekomendacje dotyczące przeciwdziałania stygmatyzacji grup mniejszościowych opublikowane zostały w pakiecie antystygmatyzacyjnym „Mniejszości i ich języki wobec kryzysu”, będącym wynikiem badań prowadzonych w latach 2018-2020 w społecznościach Kaszubów, Łemków, Ślązaków i Wilamowian. W ramach projektu „Językowe antidotum” („Language as a Cure”/LCure) od kilku lat grupa osób związanych z uniwersyteckim Centrum Zaangażowanych Badań Nad Ciągłością Kulturową (Wydział „Artes Liberales” UW), we współpracy z Centrum Badań nad Uprzedzeniami (Wydział Psychologii UW), badała zarówno wpływ dyskryminacji doświadczanej przez mniejszości etniczne i migrantów na zdrowie i dobrostan, jak i korzyści płynące z zachowania rdzennych języków oraz silnej tożsamości etnicznej. Ostatni etap dotyczył okresu pandemii.
Z założenia książka skierowana jest do szerokiego grona odbiorców: prawodawców i instytucji rządowych, instytucji edukacyjnych, samorządów, organizacji lokalnych, dziennikarzy, nauczycieli, studentów i aktywistów. Wszyscy możemy przeciwdziałać dyskryminacji i stygmatyzacji.
