Pisanie w języku wyuczonym, a nawet wielojęzyczność w obrębie pojedynczego dzieła to zjawiska niemal tak stare, jak sama literatura. Zepchnięte na margines w rozwoju literatur narodowych, powróciły w czasach nowoczesnych i ponowoczesnych. Toteż zwraca się coraz baczniejszą uwagę na postaci i teksty przekraczające granice ojczystych języków i literatur. Zmąceniu praktyk twórczych odpowiada pluralizacja kultur czytania, przekraczających nie tylko narodowe granice, ale i kulturowe nawyki związane ze słowem drukowanym, często w sytuacjach skrajnych, związanych z jego materialnym brakiem. Dawna wartość książki, niedostępnej czy zakazanej, skłania do refleksji nad łatwością (nie)czytania współczesnego. Zebrane tu szkice naświetlają zjawiska twórczości i recepcji w otwartym horyzoncie, zestawiając dzieła i sylwetki z literatury polskiej, europejskiej i światowej.

SPIS TREŚCI TOMU

Wprowadzenie

Poza własnym językiem

• Joanna Pietrzak-Thébault, Adam Mickiewicz — prozaik francuskojęzyczny: konieczność życiowa czy przejaw wolności twórczej
• Tomasz Wójcik, „Comment dire / what is the word”. Przypadek dwujęzycznej twórczości Samuela Becketta (prolegomena do tematu)
• Anna Dżabagina, Na pograniczu „własnego” i „obcego” — przypadek Eleonory Kalkowskiej
• Anna Ciarkowska, „Krzyku się nie wydrukuje”. Anna Langfus — pisarka-świadek Przemysław Kordos, Wasilis Aleksakis. Oswajanie obcości
• Ewa Łukaszyk, „Literatury mniejsze” w perspektywie studiów afro-europejskich. Od niderlandzkiej inskrypcji „Kronik abisyńskich” Mosesa Isegawy do rewindykacji katalońskości przez Najat El Hashmi

Kultury czytania

• Agnieszka Jakubik,„Czytanie słuchem”: oralność epitalamiów Guarina z Werony
• Maciej Falski, Czytanie i ontologia narodu . Chorwacki i słoweński ruch czytelniany w drugiej połowie XIX w.
• Izabela Poniatowska, Co i jak czytać? Koncepcja lektury Władysława Mieczysława Kozłowskiego Joanna Żurowska, Marcel Proust: O czytaniu
• Tomasz Wójcik, Lektury czasu marnego. Czytanie w Stawisku lat wojny
• Aleksandra Pajek, W pożyczonych okularach: lektura według założeń nowego historycyzmu Zofia Grzesiak, Bez dogmatu vs Bez dogmatu 2.0: performans na marginesie

Indeks osób