Nakładem Wydawnictwa DiG ukazała się książka dr Katarzyny Taczyńskiej pt. „Dowcip trwający dwa i pół roku. Obraz Nagiej Wyspy w serbskim dyskursie literackim i historycznym końca XX i początku XXI wieku”.
Oto fragment książki, w którym autorka wyjaśnia kwestię tytułowego dowcipu: „Ženi Lebl złamała prawo, bo powtórzyła w pracy dowcip zasłyszany od kolegi. Żart dotyczył osoby marszałka Tity: ‘Jugosławia zdobyła pierwszą nagrodę na międzynarodowej wystawie kwiatów, ponieważ wyhodowała stukilogramowy biały fiołek’. „Ljubičica bela” oznacza „biały fiołek” i pochodzi z pieśni śpiewanych na cześć marszałka, np. Towarzyszu Tito, Fiołku biały (Druže Tito, Ljubičice bijela). Biały fiołek jest epitetem określającym Titę. Znajomy opowiadający dowcip pracował dla służb państwowych i pozornie przypadkowe z nim spotkanie okazało się prowokacją. Lebl nieświadoma pułapki przekazała żart dalej, a powinna była złożyć doniesienie na człowieka, który ośmiela się dowcipkować z marszałka”.
Praca doktorska p. Taczyńskiej zdobyła wyróżnienie w Konkursie im. Inki Brodzkiej-Wald. W recenzji prof. Jolanty Sujeckiej czytamy: „Na Nagiej Wyspie umieszczano politycznych przeciwników Josipa Bros Tity. Wśród uwięzionych byli zwolennicy Stalina, ale także ci, którzy lubili poezję Majakowskiego i ci, którzy mogli być jedynie o takie literackie upodobania podejrzewani. Wśród więźniarek znalazły się nie tylko żony wrogów ludu-narodu jugosłowiańskiego, ale także te, które jak cudownie ocalała z Zagłady Ženi Lebl nie doniosły na kolegę-prowokatora, opowiadającego dowcip o Ticie. Praca Pani Taczyńskiej jest więc w istocie o sposobach opowiadania najbardziej traumatycznego doświadczenia w pojugosłowiańskiej przestrzeni, jakim jawi się do dziś Naga Wyspa. Jednocześnie, z polskiego punktu widzenia, jest wzbogaceniem naszej zgoła odmiennej „przygody“ z totalitaryzmem. Dla mojego pokolenia Jugosławia Tity wydawała się lepszą, bo nie zsowietyzowaną przestrzenią, dopiero jej rozpad i towarzyszące temu rozpadowi stopniowe wyłanianie się pamięci o jugosłowiańskim łagrze, Nagiej Wyspie zburzył do końca ten obraz.”
Książka otrzymała nagrodę Rektora Uniwersytetu Adam Mickiewicza w Poznaniu drugiego stopnia
Katarzyna Taczyńska, „Dowcip trwający dwa i pół roku. Obraz Nagiej Wyspy w serbskim dyskursie literackim i historycznym końca XX i początku XXI wieku”, Warszawa: DiG, 2016. Tom 5 w serii Colloquia Balkanica.
Zachęcamy do odwiedzenia strony Polskej Komisji Kultury i Historii Bałkanów.
