W serii Biblioteki Narodowej ukazała się książka:

  • Tadeusz Konwicki, Kompleks polski. Mała Apokalipsa, wstęp i opracowanie Przemysław Kaniecki, Wydawnictwo Ossolineum, Seria Biblioteka Narodowa, I 336, Wrocław 2021.

Świat wszechobecnej fikcji, sennych majaków i wspomnień, w którym nie sposób odróżnić, co jest traumą wyniesioną z przeszłości, a co przytłaczającą teraźniejszością. Polska Konwickiego to kraina zachwianych proporcji, zawieszona w czasie, rozciągająca się u stóp Pałacu Kultury – symbolu radzieckiej obecności w nadwiślańskiej prowincji.

Kompleks polski i Mała Apokalipsa, mimo wyraźnych związków z rzeczywistością drugiej połowy lat siedemdziesiątych, to powieści ukazujące nie tylko doświadczenie ówczesnych Polaków, ale też będące krytyką rozdartej tożsamości mieszkańców państw demokracji ludowej. Konwicki przyczyn katastrofy – późnosocjalistycznego dekadentyzmu i rezygnacji – doszukuje się przecież nie na zewnątrz, ale w nas samych.

Dzieła zaprezentowane w niniejszym tomie są wyjątkowe na tle bogatej i różnorodnej twórczości autora. Stanowią kontynuację niektórych wyborów artystycznych Konwickiego – na przykład szczególnie pojmowanego autobiografizmu – a jednocześnie są wyrazem nowej wizji świata, jakiej oczekiwano od literatury po 1976 roku.

 

Konwicki w Kompleksie polskim oraz Małej Apokalipsie poszedł o krok dalej w stosunku do swoich dotychczasowych poszukiwań narracyjnych, radykalniej przekroczył granicę fikcji i wprowadził właściwe autentykowi postacie przypominające jego samego (w Kompleksie w dodatku nazywającą się jak on) i realia warszawskie. W ten sposób jakby wyciągnął świat przedstawiony ponad karty powieści.

ze Wstępu Przemysława Kanieckiego